In principe dienen alle schenkingen in België verplicht voor de notaris plaats te vinden. Voor onroerende schenkingen kan er van deze regel niet worden afgeweken, maar voor roerende schenkingen is er nog een andere optie. De meest bekende uitzonderingen zijn de handgift en de bankgift. Roerende goederen worden dan via de hand (cash geld, kunstwerken,..) of via de bank (overschrijving van bankrekening naar bankrekening, van effectenportefeuilles,…) overgedragen van schenker aan begiftigde.
Wel of niet registreren van roerende schenkingen?
Als de roerende schenking plaats vindt voor een notaris dan zal er een akte opgemaakt worden en is de notaris in kwestie steeds verplicht om die schenkingsakte te registreren. Daarvoor moet een schenkbelasting betaald worden. Bij roerende schenkingen wordt een vast vlak tarief geheven. In het Vlaamse en Brussels Hoofdstedelijk Gewest bedraagt dit 3% voor schenkingen in rechte lijn en tussen partners en 7% in alle andere gevallen. In het Waalse Gewest bedraagt dit respectievelijk 3,3% en 5,5%.
Kies je er daarentegen voor om niet via een notaris te gaan, dan moet je ook geen schenkbelasting betalen. Wat men wel vaak ziet, maar dus niet verplicht is, is dat er van zo’n hand- of bankgift een onderhands geschrift, een ‘pacte adjoint’, wordt opgemaakt. Dit geschrift, dat opgesteld wordt ná het plaatsvinden van de hand- of bankgift, wordt door zowel de schenker als door de begiftigde ondertekend en geldt als bewijs van de gebeurde schenking. Hierin staan de belangrijkste kenmerken van de schenking vermeld. Verder is het belangrijk om de datum van de schenking, de intentie van de schenker om te schenken en de aanvaarding van de schenking door de begunstigde te bevestigen in de pacte adjoint.
Waarom zou je er toch voor kiezen om via een notaris te schenken of om een pacte adjoint vrijwillig te laten registreren? In beide gevallen moet men namelijk schenkbelasting betalen, terwijl dit dus niet verplicht is voor roerende schenkingen. Het registreren van een schenking heeft echter als belangrijkste voordeel dat je geen erfbelasting meer hoeft te betalen op de waarde van de schenking als de schenker binnen de drie jaar na de schenking overlijdt. Dit is de zogenaamde ‘verdachte periode’. Door schenkbelasting te betalen is de kous dus af en heb je een gerust gevoel. Bovendien valt de schenkbelasting met zijn lage vaste tarieven vaak goedkoper uit dan de erfbelasting. Let wel, in het Waalse Gewest werd deze verdachte periode recentelijk verlengd naar vijf jaar voor alle schenkingen vanaf 1 januari 2022.
Hoe roerende schenkingen zelf registreren?
Indien men niet kiest om via de notaris te schenken, zijn er drie manieren om de ‘pacte adjoint’ zelf te laten registreren. Je kan op elk moment beslissen om deze pacte adjoint alsnog aan te bieden ter registratie, bijvoorbeeld omdat bij de schenker een ernstige ziekte is geconstateerd en het niet zeker is dat de periode van drie jaar zal gehaald worden.
Dit zijn de drie methoden:
1. Sedert 1 mei 2022 kan het onderhands document ter registratie worden aangeboden, via MyMinFin, het online platform van de FOD Financiën. Deze mogelijkheid geldt voor alle Gewesten en biedt een welgekomen administratieve vereenvoudiging.
Je uploadt het onderhands document in een pdf-bestand op het platform. Het bestand is ofwel een scan van het document met de manuele handtekeningen van de schenker en de begiftigde ofwel een origineel digitaal document met de digitale handtekeningen van de schenker en de begiftigde. Zijn er verschillende documenten opgesteld naar aanleiding van de schenking (bijvoorbeeld een voorafgaandelijke intentiebrief, een bijlage,…), vergeet dan niet alle documenten samen te voegen tot één pdf.
Als het aangeboden document voldoet aan de wettelijke voorwaarden voor registratie zal het eventuele betalingsbericht en het registratierelaas bezorgd worden via je MyMinfin-portaal onder ‘mijn documenten’.
2. Het onderhands document kan ook ter registratie worden aangeboden via de post, gericht aan het scanningscentrum van de FOD Financiën. Gebruik bij voorkeur een kopie van het document met de manuele handtekeningen van schenker en begiftigde. De papieren documenten die je naar het scanningcentrum opstuurt, worden na het scannen namelijk niet automatisch terugbezorgd. Belangrijk is ook dat je op het te registreren document vermeldt wie het document juist ter registratie aanbiedt. Het is die persoon die het eventuele betalingsbericht en het registratierelaas (het bewijs van registratie) of het weigeringsbericht met de reden van de weigering, ontvangt.
3. Aangezien je gebruik kan maken van MyMinFin of de post is een verplaatsing naar het Kantoor Rechtszekerheid niet meer nodig. Wens je dit echter wel, dan kan je uiteraard nog ter plaatse gaan met een voorafgaand vastgelegde afspraak. Ook hier wordt aangeraden om kopieën van de documenten, met manuele handtekeningen mee te nemen. Je moet ook op het te registreren document vermelden wie het document juist ter registratie aanbiedt.
Onze Bofidi-experten helpen je graag verder
Heb je nog specifieke vragen over dit onderwerp? Ben je van plan om zelf een roerende schenking te doen? Aarzel dan niet om ons te contacteren. Het team van Bofidi experten helpt je graag verder.