In haar strijd voor meer duurzaamheid en in uitvoering van de Europese “Green Deal” voerde de Vlaamse Regering vanaf 1 januari 2022 een renovatieplicht in voor niet-energiezuinige gebouwen. Deze nieuwe verplichting, opgenomen in het Energiedecreet en het bijhorende Energiebesluit, bestond in eerste instantie enkel voor gebouwen die niet bestemd zijn tot bewoning, waaronder kantoren, scholen of handelspanden. Sinds 1 januari 2023 is deze verplichting ook ingetreden voor woningen. Hieronder wordt besproken welke mogelijke impact deze nieuwe regels hebben voor jou.
Wanneer moet je renoveren?
In het Energiebesluit wordt duidelijk bepaald dat de renovatieplicht enkel geldt voor overdrachten van woningen. Wie zijn woning niet overdraagt, krijgt dus geen nieuwe verplichtingen opgelegd.
De nieuwe renovatieplicht geldt ten tweede enkel wanneer de authentieke akte (in praktijk een notariële akte) waarin de overdracht wordt opgenomen, verleden wordt na 1 januari 2023. Ook wie voor deze datum zijn aankoopakte liet verlijden bij de notaris, zal dus geen nieuwe verplichting opgelegd krijgen. Bijkomend kan nog opgemerkt worden dat ook verhuurders van een woning, zelfs voor huurcontracten aangegaan na 1 januari 2023, niet onder de nieuwe verplichting vallen.
Belangrijk is daarnaast dat enkel overdrachten van de woning in volle eigendom of de overdracht en vestiging van een opstalrecht of erfpacht geviseerd worden door de nieuwe verplichting.
Het is niet van belang of de woning in haar geheel of slechts gedeeltelijk, in volle eigendom, wordt overgedragen. Zo zal bijvoorbeeld ook het uitkopen van een mede-eigenaar onder deze nieuwe regelgeving vallen. Hierop werden wel twee uitzonderingen voorzien. Zo zal de mede-eigenaar, die de woning verwerft waarin hij zijn hoofverblijfplaats heeft en behoudt, niet onderworpen zijn aan de renovatieplicht. Ook wanneer de verwerving van de woning plaatsvindt in het kader van een echtscheiding of de beëindiging van een (wettelijke) samenwoning en voor zover een van de partners in deze woning zijn hoofdverblijfplaats heeft en behoudt, bestaat er geen renovatieplicht.
Aangezien enkel overdrachten in volle eigendom geviseerd worden, zal een schenking in blote eigendom van een woning na 1 januari 2023 geen renovatieplicht met zich meebrengen. Wie een woning in volle eigendom geschonken krijgt, zal daarentegen wel moeten nagaan of de woning gerenoveerd moet worden.
Ook overdrachten die geen notariële akte vereisen, bijvoorbeeld bij een erfenis, worden niet geviseerd door de nieuwe regels. Erfgenamen vallen dus niet onder de nieuwe verplichting, zelfs als zij de volle eigendom van een woning erven.
Naast de klassieke verkopen, valt de overdracht van de woning in volle eigendom door middel van een ruil, inbreng in een vennootschap of uitkering in natura wel onder de regelgeving.
Wie moet renoveren?
Het is de nieuwe eigenaar, opstalhouder of erfpachter die onderworpen is aan de renovatieplicht. Deze verplichting zal evenwel worden opgenomen in de authentieke akte door de notaris, zodat de nieuwe eigenaar hierover geïnformeerd wordt. Als er verschillende eigenaars, opstalhouders of erfpachters zijn, rust de verplichting op elk van hen.
Indien een eigenaar een woning, waarop al een renovatieplicht rust, overdraagt of nalaat, zal deze renovatieplicht mee overgaan naar de nieuwe verkrijger. Ook erfgenamen kunnen op deze manier dus verplicht worden een bestaande renovatieplicht te voldoen.
Welke verplichtingen heb je en op welke termijn?
De Vlaamse Regering voorziet in een gradueel systeem voor de renovatie van woningen die onder het toepassingsgebied vallen. Opvallend is dat vanaf 2035 een onderscheid gemaakt wordt tussen appartementen en andere woningen. De reden hiervoor is dat het energiezuinig maken van appartementen vaak ook een aanpassing van de gemeenschappelijke delen zal vergen. De beslissing om deze delen te renoveren, ligt niet bij de individuele eigenaar van het appartement, waardoor deze eigenaars meer tijd werd gegund.
De datum van de authentieke akte is bepalend voor hoe energiezuinig jij de woning moet maken:
- Als de authentieke akte wordt verleden vanaf 1 januari 2023 moet de nieuwe eigenaar de woning binnen vijf jaar energiezuinig renoveren tot EP-label D
- Als de authentieke akte wordt verleden vanaf 1 januari 2028 moet de nieuwe eigenaar de woning binnen vijf jaar energiezuinig renoveren tot EP-label C
- Als de authentieke akte wordt verleden vanaf 1 januari 2035 moet de nieuwe eigenaar binnen vijf jaar de woning energiezuinig renoveren tot:
- EP-label B voor eengezinswoningen en collectieve woongebouwen
- EP-label C voor appartementen
- Als de authentieke akte wordt verleden vanaf 1 januari 2040 moet de nieuwe eigenaar binnen vijf jaar de woning energiezuinig renoveren tot:
- EP-label A voor eengezinswoningen en collectieve woongebouwen
- EP-label B voor appartementen
- Als de authentieke akte wordt verleden vanaf 1 januari 2045 moet de nieuwe eigenaar binnen vijf jaar de woning energiezuinig renoveren tot:
- EP-label A voor eengezinswoningen en collectieve woongebouwen
- EP-label A voor appartementen
Eigenaars moeten ook binnen vijf jaar na de authentieke akte over een nieuw energieprestatiecertificaat beschikken.
Wat indien je de renovatieplicht niet naleeft?
Wanneer de renovatie niet gedaan werd binnen de voorziene periode van vijf jaar, kunnen administratieve geldboetes van € 500,00 tot € 200.000,00 opgelegd worden. Ook zal de renovatieverplichting blijven bestaan. Daarvoor zal u een nieuwe termijn opgelegd krijgen, waarin u het EP-label alsnog moet behalen.
Er wordt dus best tijdig geanticipeerd op deze verplichting.
Onze Bofidi-experten helpen je graag verder
Heb je nog specifieke vragen over dit onderwerp? Plan je binnenkort een onroerend goed over te dragen? Aarzel dan niet om Féderic te contacteren. Het team van Bofidi experten helpt je graag verder.